Transport pełni bardzo dużą rolę w turystyce oraz w zagospodarowaniu turystycznym, które jest częścią planowania przestrzennego.
Najprościej mówiąc, zagospodarowanie turystyczne jest to przygotowanie i przystosowanie terenu do potrzeb ruchu rekreacyjnego i turystycznego. Głównym celem takiego zagospodarowania jest zapewnienie turystom transportu do atrakcji turystycznych oraz niezbędnych warunków do egzystencji w miejscu, gdzie będą się oni znajdować przez dłuższy okres czasu (na przykład pensjonaty, hotele, domki letniskowe).
Marta Derek i Andrzej Kowalczyk wyróżnili w swojej publikacji pt. „Zagospodarowanie turystyczne” (2010 r.) urządzenia i usługi turystyczne. Wśród nich znaleźć można:
- urządzenia i usługi żywieniowe,
- urządzenia i usługi noclegowe,
- urządzenia i usługi transportowe,
- urządzenia i usługi uzupełniające.
Transport jako element turystyki
Warto uświadomić sobie i podkreślić, że gdyby nie transport, tak naprawdę turystyka by nie istniała. Turystyka sama w sobie definiowana jest jako czynności i zjawiska, które pojawiają się po przemieszczeniu się osób do nowego miejsca. Nowe miejsce pobytu nie może być przy tym ani stałym miejscem zamieszkania, ani miejscem pracy. Jest to więc „przelotne” odwiedzenie nowego miasta, kraju czy kontynentu w celach rekreacyjnych i rozrywkowych. Wylatując na tydzień lub nawet miesiąc do Japonii będziemy tam turystami, ale jeżeli planujemy zostać tam na stałe, staniemy się już lokalnymi mieszkańcami.
Istnienie atrakcji turystycznej jest więc zależne od dostępności transportu.
Skorzystanie z niektórych środków transportu uważa się za atrakcję turystyczną samą w sobie. Mogą to być przejazdy koleją trasami turystycznymi, rejsy jachtami i statkami wycieczkowymi, przeloty helikopterem i balonem czy przejażdżki bryczką.
W swojej publikacji pt. „Ekonomiczne zagadnienia turystyki” (1998r.) Stanisław Wodejko zaliczył transport do pięciu etapów konsumpcji turystycznej, co oznacza, że bez odpowiednio rozwiniętej bazy transportowej, nie rozwiną się także usługi turystyczne. Zarówno jakość środków transportu, jak i cena świadczonych usług mają wpływ na rozwój turystyki.
Należy także oddzielić transport pasażerów w celach turystycznych od transportu do typowych podróży turystycznych. Ten drugi jest głównym źródłem ruchu i popytu turystycznego.
Turystyka jest uzależniona nie tylko od dostępności transportu, ale także od ilości czasu wolnego i zgromadzonych oszczędności.
Czym poruszają się turyści?
Środek transportu, który wybierają turyści jest ściśle związany z obszarem, w którym się obecnie znajdują, a także z ilością dostępnych pieniędzy. Wiadomo że ktoś, kto dysponuje większą kwotą nie będzie widział problemu w poruszaniu się samochodem, natomiast osoba, która ma mniejsze oszczędności, postawi raczej na przejażdżkę rowerem.
Jeżeli chodzi o transport do miejsca wypoczynku, to wybór uzależniony jest często od szybkości przewozu, wygody podróżowania, możliwości podziwiania krajobrazu oraz kosztu przewozu.
Wiele osób woli zapłacić za przejazd autokarem i przespać się w trakcie drogi, a inni nie mają nic przeciwko w prowadzeniu auta przez całą noc i uważają tę opcję za wygodniejszą. Często wybieraną opcją są także pociągi, które współcześnie stały się o wiele wygodniejsze niż kiedyś i oferują nawet bar, w którym znajdziemy przekąski i zjemy obiad. Za najbezpieczniejszy środek transportu uważany jest samolot, który także cieszy się popularnością wśród turystów. Do najrzadziej wybieranych można zaliczyć motocykl, na którym podróż stanowi nie lada wyzwanie.
Jak widać, transport ma bardzo duże znaczenie w zagospodarowaniu turystycznym i gdyby nie on, turystyka tak naprawdę by nie istniała.