Transport jest nieodłącznym i można pokusić się o stwierdzenie, że najważniejszym elementem handlu, a także jedną z podstawowych gałęzi, która warunkuje rozwój gospodarczy. Dzięki rozwojowi transportu możliwy jest eksport i import towarów zagranicznych, takich jak kawa, warzywa, przyprawy, egzotyczne owoce i samochody oraz przewóz produktów na terenie kraju.
Obecnie usługi transportowe zleca się specjalistycznym firmom, które organizują cały proces transportowy i dobierają odpowiedni środek transportu.
Transport multimodalny
Najczęściej stosowany jest transport multimodalny, który polega na wykorzystaniu co najmniej dwóch (lub więcej) różnych gałęzi transportu. Zazwyczaj jednym z środków transportu tego rodzaju jest transport samochodowy, dzięki któremu można szybko i bezpośrednio przekazać ładunek na wyznaczone miejsce.
Przykładowe połączenia w transporcie multimodalnym to transport:
- kolejowo-morski,
- samochodowo-lotniczy,
- samochodowo-morski,
- samochodowo-kolejowy,
- samochodowo-kolejowo-lotniczy,
- samochodowo-kolejowo-morski.
Transport intermodalny
Inną odmianą transportu multimodalnego, jest transport intermodalny. Polega on przewozie ładunków z wykorzystaniem więcej niż jednego środka transportu, ale w jego przypadku, nie można zmieniać jednostki ładunkowej. Oznacza to, że towar zaczynający podróż w kontenerze, musi ją skończyć w tym samym kontenerze. Transport multimodalny zaś pozwala na zmianę jednostki ładunkowej, co często ułatwia proces transportowy.
Transport kombinowany
W przypadku transportu kombinowanego ładunek jest transportowany z jednego punktu przeładunkowego do drugiego za pomocą kolei, żeglugi morskiej lub śródlądowej. Dostarczenie do nadawcy odbywa się już za pośrednictwem transportu drogowego.
Transport kabotażowy
Transport kabotażowy polega na tym, że przewóz ładunku wykonywany jest środkiem transportu zarejestrowanym w innym państwie, niż wykonywana us
ługa. Na przykład samochód zarejestrowany w Belgii wykorzystywany do przewozu osób w Polsce.
Nazwa pochodzi od XV-wiecznego odkrywcy i podróżnika Giovanniego Cabota, który poruszał się wzdłuż wybrzeży badanych lądów.
Transport przesyłowy
Ta forma transportu dotyczy głównie substancji płynnych i gazowych, które są dostarczane do odbiorcy rurociągami, przez co nie mają szkodliwego wpływu na środowisko.
W Polsce najważniejszym środkiem do transportu przesyłowego jest rurociąg „Przyjaźń” i ropociąg w Gdańsku. Cała sieć gazociągów w Polsce liczy zaś 15 tysięcy kilometrów.
Korzyści transportu multimodalnego
Głównymi zaletami tego transportu, które warunkują jego popularność, są:
- zmniejszenie kosztów procesu transportowego,
- większa liczba wariantów przewozowych,
- szybkość i terminowość dostaw do klienta,
- niskie prawdopodobieństwo uszkodzenia towaru,
- wysoka jakość usług,
- więcej okazji załadowczych,
- możliwość transportu większego ładunku za jednym razem,
- jedna opłata przewozowa.
Operator
We wszelkich procesach transportowych zlecanych profesjonalnym firmom, ktoś musi pełnić funkcję operatora, czyli osoby, która odgrywa kluczową rolę w organizacji transportu.
Funkcję tę może pełnić logistyk, spedytor lub przewoźnik drogą samochodową, powietrzną lub morską.
Operator jest zobowiązany do podpisania umowy i tym samym bierze pełną odpowiedzialność za towar – jego transport, kompletność i możliwe uszkodzenia. Musi także poradzić sobie ze wszelkimi problemami napotkanymi podczas procesu transportowego.
Operatorzy dzielą się na bezpośrednich, którzy posiadają własną flotę komunikacyjno-transportową oraz pośrednich, którzy zatrudniają podwykonawców i zlecają im zadania.
Podstawowym dokumentem, który reguluje zasady transportu multimodalnego, jest „FIATA Multimodal Transport Bill of Lading”. Wprowadził on między innymi obowiązek spedytora, obligujący go do odpowiedzialności za towar i szkody, które zostały wyrządzone na całej trasie.